Serdecznie dziękujemy Stowarzyszeniu Przyjaciół Garbatki oraz ludziom dobrej woli za udostępnienie materiałów dotyczących historii oświaty w naszej miejscowości. Historię oświaty opracowano na podstawie "Kroniki Garbatki" autorstwa Marii Dziedzickiej z wypisów "Kroniki Szkoły" Zofii Sztobryn.
POCZĄTKI SZKOLNICTWA NA TERENIE GARBATKI
Przed rokiem 1910 na całym obszarze gminy Policzna nie istniała ani jedna szkoła. Szerzyło się natomiast tajne nauczanie. Ono też wraz z żywiołowym pędem do samouctwa sprawiło, że ilość umiejących czytać i pisać w gminie dochodziła do 45%. W roku 1910 powstała w Garbatce pod Lasem pierwsza i jedyna w gminie czterooddziałowa szkoła prywatna z prawem publicznym. Założona, utrzymywana i prowadzona przez Zofię Sztobrynównę do lipca 1915 r. Mieściła się w wynajętych pomieszczeniach w domu Pawła Sztobryna - ojca Zofii. Zofia Sztobryn urodziła się 10 maja 1890 r. w Opatowie. Podczas zaborów w 1908 r. ukończyła w Radomiu pełne gimnazjum filologiczne ze złotym medalem. Po maturze złożyła egzamin na świadectwo nauczycielki domowej uznany przez Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego. Oprócz Zofii sztobryn w szkole pracowały jej dwie rodzone siostry Maria i Helena, posiadające identyczne wykształcenie. Oprócz tego Maria studiowała język francuski w pensjonacie St. Joseph w Campiegne w Paryżu. Wszystkie trzy siostry pracowały razem do 1915 r. W szkole naukę pobierało 50 dzieci. W lipcu 1915 r. skutkiem wypadków wojennych (na terenie powiatu kozienickiego Garbatka przechodziła wtedy z rąk do rąk: Niemcy, Rosjanie, Austriacy) wyjechała wraz z siostrami do Rosji, gdyż Garbatka znalazła się w pasie frontowym. Płonęły wsie, a ludność została usunięta za Wisłę. Wyjazd nauczycielek był przyczyną upadku szkoły. Przestała istnieć. Po wyparciu armii rosyjskiej z granic Królestwa Kongresowego Garbatka znalazła się na terytorium okupacji austriackiej. Ludność miejscowa pogodziła się z brakiem szkoły w Garbatce.
Czytaj więcej...